Διήμερο εκπαιδεύσεων στις Κβαντικές Τεχνολογίες και την Κυβερνοασφάλεια, με συντονιστές την ΕΔΥΤΕ και το ΙΤΕ
Με στόχο την εκπαίδευση της νέας γενιάς μηχανικών στις κβαντικές τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών και την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ολοκληρώθηκε με επιτυχία το εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα: “Quantum Key Distribution (QKD) and Cyber Security” και δύο θεματικούς άξονες Ανάπτυξη και υλοποίηση του EuroQCI και συνέργειες και Συστήματα Διανομής Κβαντικών Κλειδιών και μετα-κβαντική κρυπτογραφία για την κυβερνοασφάλεια, στις 4 & 5 Σεπτεμβρίου 2024 στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), στην Κρήτη.
Το σεμινάριο αυτό τελεί σε άμεση συνέχεια των δύο προηγούμενων θεματικών Συστήματα Διανομής Κβαντικών Κλειδιών και Κυβερνοασφάλεια με χρήση Συστημάτων και PQC που αναπτύχθηκαν στο τετραήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο της Αθήνας που έλαβε χώρα πριν από ένα χρόνο στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ).
Η διοργάνωση του σεμιναρίου έγινε από την κοινοπραξία του Ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος HellasQCI, ενώ συμμετείχαν σαράντα (40) ομιλητές από δεκατέσσερις (14) χώρες που μοιράστηκαν με το κοινό τις εξειδικευμένες γνώσεις τους σε θέματα σύγχρονων και ταχύτατα αναπτυσσόμενων κβαντικών τεχνολογιών. Πάνω από τετρακόσιοι (400) επαγγελματίες της κυβερνοασφάλειας, επιστήμονες και μηχανικοί πληροφορικής, καθώς και φοιτητές, ερευνητές και ακαδημαϊκοί που εξειδικεύονται στους τομείς των οπτικών και κβαντικών τεχνολογιών, και εκπρόσωποι της αντίστοιχης βιομηχανίας, παρακολούθησαν το υβριδικό εκπαιδευτικό σεμινάριο και έθεσαν τις ερωτήσεις τους στους ομιλητές.
Απηύθυναν χαιρετισμούς οι κ.κ. Αθανάσιος Παλιάτσος, εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Κωνσταντίνου Καράντζαλου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο Δ. Κατσιάνης, Eπίκουρος Καθηγητής, Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Αν. Πρόεδρος της ΕΔΥΤΕ, ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, Πρόεδρος ΔΣ του ΙΤΕ, ο Δημήτρης Πλεξουσάκης, Αντιπρόεδρος ΔΣ του ΙΤΕ, και η Fabiana Da-PIEVE από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών (DG CONNECT). Η εναρκτήρια συνεδρίαση συντονίστηκε από τον Δρ. Ηλία Παπασταματίου Senior Project Manager του ΕΔΥΤΕ και Συντονιστή του έργου HellasQCI.
Ανάμεσα στους διεθνούς κύρους ομιλητές, συμμετείχαν εκπρόσωποι των Εθνικών Υποδομών Κβαντικών Επικοινωνιών (NatQCIs) των χωρών της Αυστρίας (QCI-CAT), του Λουξεμβούργου (LUX4QCI), της Πολωνίας (Pionier-Q), της Ουγγαρίας (QCI Hungary), της Μάλτας (PRISM), της Πορτογαλίας (PTQCI), της Κύπρου (CYQCI), της Ρουμανίας (RONAQCI), της Ισπανίας (EuroQCI SPAIN) και της Εσθονίας (EstQCI) μιλώντας για τις προκλήσεις και τις λύσεις που δίνουν στην ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, αποδεικνύοντας την οικοδόμηση σχέσεων άριστης συνεργασίας με την Ελλάδα και το HellasQCI. Επιπλέον, παρουσιάστηκαν δύο σημαντικά ευρωπαϊκά έργα, το Nostradamus και το Petrus, που συμβάλλουν και αυτά με την σειρά τους στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Υποδομής Κβαντικών Επικοινωνιών (EuroQCI).
Κατά τη διάρκεια της επίδειξης (demo) του δικτύου διανομής κβαντικών κλειδιών (QKD), οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν μια προεπισκόπηση του μέλλοντος των ασφαλών επικοινωνιών, παρακολουθώντας την πρόοδο του πεδίου δοκιμών του HellasQCI στο μητροπολιτικό δίκτυο της Αθήνας. Η επίδειξη πραγματοποιήθηκε σε ένα σύνθετο δίκτυο τριών κόμβων, που συνδέει το ΕΔΥΤΕ με το ΕΚΠΑ σε απόσταση έως και 45 χιλιομέτρων. Κάθε κόμβος ήταν εξοπλισμένος με τρία επίπεδα: το Κβαντικό Επίπεδο, το Επίπεδο Διαχείρισης Κλειδιών και το Επίπεδο Εφαρμογών, προσφέροντας ολοκληρωμένες λύσεις κρυπτογράφησης. Μία από τις καινοτομίες της επίδειξης ήταν η υβριδική λειτουργία του συστήματος διαχείρισης κλειδιών, το οποίο είχε τη δυνατότητα να διαχειρίζεται τόσο κβαντικά κλειδιά όσο και κλασικά, εξασφαλίζοντας αδιάλειπτη ασφάλεια σε περίπτωση αποτυχίας του QKD. Παράλληλα, το σύστημα επιτρέπει τη βελτιστοποίηση των πόρων QKD, απαιτώντας λιγότερα ζεύγη συσκευών για την υποστήριξη περισσότερων κόμβων. Τέλος, η επίδειξη περιλάμβανε συσκευές QKD από διαφορετικούς κατασκευαστές, αποδεικνύοντας τη διαλειτουργικότητα και την πρακτική εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών.
Την τελευταία ημέρα του σεμιναρίου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν και να ξεναγηθούν στο Αστεροσκοπείο του Σκίνακα που αποτελεί στρατηγικό εταίρο του έργου HellasQCI. Το αστεροσκοπείο του Σκίνακα μαζί με τα αστεροσκοπεία του Χελμού (Πελοπόννησος) και του Χολομώντα (Θεσσαλονίκη) μετατρέπονται σε οπτικούς επίγειους σταθμούς (OGS) για το διαστημικό τμήμα του EuroQCI και το HellasQCI παρέχει επίγεια συνδεσιμότητα με τις τοποθεσίες των μητροπολιτικών δικτύων – MAN (Ηράκλειο-Κρήτης, Αθήνα και Θεσσαλονίκη αντίστοιχα) μέσω οπτικών ινών και συσκευών διανομής κβαντικών κλειδιών (QKD).
Η αποτίμηση του σεμιναρίου έρχεται με τη συνειδητοποίηση ότι η ανάπτυξη της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας EuroQCI, και η παράλληλη ανάπτυξη της ελληνικής Υποδομής Κβαντικών Επικοινωνιών HellasQCI θα συμβάλει στην οικοδόμηση ασφαλών τηλεπικοινωνιών, προστατεύοντας τα ευαίσθητα δεδομένα και τις κρίσιμες υποδομές με στόχο τη διασφάλιση της επιτυχούς και ασφαλούς μετάβασης στην ψηφιακή τεχνολογία του αύριο για τους πολίτες και τις δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις της Ελλάδας και της Ευρώπης.
