Στην επιστημονική έρευνα, τα δεδομένα και οι Ερευνητικές Υποδομές (Research Infrastructures - RIs) παίζουν καθοριστικό ρόλο, παράγοντας τεράστια και ολοένα και πιο πολύπλοκα σύνολα δεδομένων. Ωστόσο, το αυξανόμενο μέγεθος, η περιορισμένη διεπιστημονική προσβασιμότητα και η ανάγκη για εξειδικευμένη τεχνική γνώση εμποδίζουν τη βέλτιστη επαναχρησιμοποίηση και ανάλυση αυτών των πολύτιμων πόρων.

Το έργο “RI-SCALE” αντιμετωπίζει αυτή την πρόκληση θέτοντας ως στόχο τη δημιουργία ενός προτύπου «Πλατφόρμας Αξιοποίησης Δεδομένων» (Data Exploitation Platform) (DEP).

Τα πρότυπα υπολογιστικού νέφους/HPC παρέχουν ένα κλιμακούμενο περιβάλλον για τη φιλοξενία και την ανάλυση δεδομένων Ερευνητικών Υποδομών μέσω προκαθορισμένων πλαισίων AI. Ξεκλειδώνοντας το δυναμικό των δεδομένων των Ερευνητικών Υποδομών, οι Πλατφόρμες Αξιοποίησης Δεδομένων μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα ισχυρό και αναπαραγωγικό εργαλείο για την αξιοποίηση των δεδομένων, μεγιστοποιώντας την αξία και τον αντίκτυπο των Ερευνητικών Υποδομών και των ερευνητικών κοινοτήτων τους.

Στο σχεδιασμό αυτού το προτύπου θα συμμετάσχουν τέσσερις  Ερευνητικές Υποδομές (ENES, EISCAT_3D, BBMRI, Euro-Bioimaging),δύο ψηφιακές υποδομές (EGI και SLICES), πάροχοι τεχνολογίας και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το έργο θα συνεισφέρει στην πλήρη ανάδειξη των συνόλων δεδομένων των Ερευνητικών Υποδομών, προωθώντας την έρευνα για ψηφιακό μετασχηματισμό, την καινοτομία καθώς και την ανακάλυψη σε διάφορους τομείς.

Ειδικότερα, τα οφέλη που θα προκύψουν από την επίτευξη των στόχων του έργου είναι πολλαπλά:

• Ο συν-σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός πρότυπου τεχνολογικού κέντρου «Data Exploitation Platform » DEP, του λογισμικού και του σχετικού εγχειριδίου υλοποίησης λειτουργίας, θα επιτρέψει στις Ερευνητικές Υποδομές να επεκτείνουν το χαρτοφυλάκιό τους με υπηρεσίες για τη συνδυαστική παροχή υπηρεσιών υπολογισμού σε ηλεκτρονικές υποδομές.

• Η ενσωμάτωση πλαισίων Τεχνητής Νοημοσύνης στην τεχνολογία DEP, θα προσφέρει

μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης εκπαιδευμένα σε μεγάλα δεδομένα Ερευνητικών Υποδομών, τόσο για τους χειριστές των Ερευνητικών Υποδομών (που έχουν σκοπό την αύξηση της ποιότητας των δεδομένων) όσο και για τους χρήστες των Ερευνητικών Υποδομών (που έχουν σκοπό την ανάλυση δεδομένων.)

• Ανάδειξη και επικύρωση της πρακτικής εφαρμογής των Πλατφορμών Εκμετάλλευσης

Δεδομένων (DEP) μέσω των Ερευνητικών Υποδομών, Διαστημικών Χώρων Δεδομένων και περιπτώσεων χρήσης που συμβάλλουν στους πολιτικούς στόχους της ΕΕ, στις επιστήμες του περιβάλλοντος και της υγείας.

• Με την εντατική χρήση δεδομένων στο τομέα των εφαρμογών Τεχνητής

Νοημοσύνης, θα επιτευχθεί αύξηση των βιομηχανικών και πανεπιστημιακών συνεργασιών στον τομέα των υποδομών έρευνας.

• Θα διευκολυνθεί η υιοθέτηση και χρήση των τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης

που έχουν ως στόχο την ενίσχυση της ανάλυσης δεδομένων των Ερευνητικών

Υποδομών, μέσω κέντρων ικανοτήτων, συμβουλευτικών εκδηλώσεων και

Εκπαίδευσης.

• Διερεύνηση των μοντέλων βιώσιμης λειτουργίας για προσφορές μεγάλης κλίμακας

Πλατφορμών Εκμετάλλευσης Δεδομένων DEP μέσω κοινών συνεργασιών μεταξύ

Ερευνητικών Υποδομών, ηλεκτρονικών υποδομών και εμπορικών οντοτήτων.

Ο κύριος ρόλος της ΕΔΥΤΕ  στο πλαίσιο του έργου  επικεντρώνεται στις τεχνολογίες διαχείρισης πρόσβασης (Access management technologies). Συγκεκριμένα, προβλέπεται η υλοποίηση των ακόλουθων δραστηριοτήτων:

• Υλοποίηση ενός ασφαλούς και συμβατικού συστήματος ελέγχου πρόσβασης σε δεδομένα: Δημιουργία ενός πλαισίου για τη διαχείριση της πρόσβασης των χρηστών σε διάφορα επιστημονικά δεδομένα, χρησιμοποιώντας προηγμένες αδειοδοτήσεις με βάση πολιτικές με ρόλους χρηστών, ευαισθησία δεδομένων και δυναμικούς προσαρμογείς.
• Επιτροπή συμβατότητας με εξωτερικές πρωτοβουλίες: Ενσωμάτωση με τους Διαστημικούς Χώρους Δεδομένων και αξιοποίηση αποκεντρωμένων λύσεων αναγνώρισης για την ασφαλή και με προστασία της ιδιωτικότητας πρόσβαση σε δεδομένα σε διάφορες πλατφόρμες.
• Προστασία του απορρήτου και έλεγχος του χρήστη: Ενσωμάτωση αρχών προστασίας της ιδιωτικότητας στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της φιλικής προς τον χρήστη διαχείρισης συγκατάθεσης, του λεπτομερούς ελέγχου πρόσβασης δεδομένων και των ομόσπονδων μηχανισμών ανάκλησης διακριτικών.
• Προώθηση της βιωσιμότητας των πόρων: Ανάπτυξη ενός συστήματος διαχείρισης πιστώσεων, που θα επιτρέπει την παρακολούθηση της χρήσης πόρων και την οικονομικά αποδοτική συνεργασία στην έρευνα.

Η ΕΔΥΤΕ θα συμμετέχει επιπλέον στα επιμέρους πακέτα εργασίας:

• Διαχείριση έργου, δεοντολογίας και συμμόρφωσης δεδομένων
• Συν-σχεδιασμός και ενσωματωμένη επικύρωση
• Μεγιστοποίηση του αντίκτυπου

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon Europe της Ε.Ε.